Bepaal je risicoprofiel bij beleggen

Een risicoprofiel geeft aan hoe riskant een beleggingsstrategie is. Vaak wordt een risicoprofiel vastgesteld voor één beleggingsproduct. Daarnaast kan een risicoprofiel ook betrekking hebben op de volledige beleggingsportefeuille van een belegger. Of het totale vermogen dat een belegger heeft.

Risicoprofielen lopen uiteen van zeer offensief tot zeer defensief. Bij beleggen hangt het risico samen met het rendement. Offensief beleggen kan meer opleveren. Maar je kunt ook een flink verlies leiden. Defensieve beleggers lopen minder risico, maar behalen gemiddeld (over een lange periode) ook minder rendement.

Voordat we dieper ingaan op de verschillende risicoprofielen, bekijken we eerst kort welke elementen bepalen hoe riskant een beleggingsstrategie of -product is.

• Verhouding van investeringsvormen: De verhouding tussen verschillende investeringsvormen bepaalt voor een groot deel het uiteindelijke risico van een beleggingsportfolio. Een risicoprofiel met enkel hoogvolatiele beleggingsinstrumenten (hefboomproducten, cryptomunten) is per definitie riskanter dan een profiel met staatsobligaties.
• Spreiding van beleggingen: Gezonde spreiding kan bijdragen aan een lager risico. Denk hierbij bijvoorbeeld aan spreiding over verschillende landen, markten en sectoren. 
• Betrouwbaarheid van de aanbieder: Het is vooral belangrijk om na te lopen of de aanbieder onder de toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) valt. Of onder een andere toezichthouder in een ander land.

 In ons artikel over de risico’s van beleggen bespreken we de verschillende risico’s in meer detail.

Er is geen eenduidige definitie van risicoprofielen. Vaak worden door aanbieders van beleggingsproducten vier of vijf verschillende profielen gebruikt: van (zeer) defensief tot (zeer) offensief.

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) verplicht beleggingsfondsen die onder AFM-toezicht vallen om een risicometer te vermelden. Dit eenvoudige label geeft aan hoe riskant een belegging is. Hier loopt het risico van 1 (zeer laag) tot 7 (zeer hoog).

Hieronder vind je de indeling van de risicoprofielen van Raisin Beleggen. Je hebt de keuze uit vijf kant-en-klare beleggingsportefeuilles die bestaan uit ETF's en indexfondsen. Kies je voor een defensieve portefeuille, dan wordt je geld voornamelijk belegd in fondsen die in obligaties beleggen. Kies je voor een neutrale portefeuille, dan zal ongeveer de helft belegd worden in obligatiefondsen en de andere helft in aandelenfondsen. 

Het is belangrijk om allereerst te begrijpen dat beleggen nooit een gegarandeerd resultaat oplevert. Om erachter te komen welk risicoprofiel bij jou past, kun je de volgende drie vragen beantwoorden.

Het algemene advies is: beleg alleen met geld dat je kunt missen. Beleg dus niet met geld dat je op korte termijn nodig hebt om een auto of huis te kopen. Door te beleggen mag je nooit in geldnood komen.

Zorg ervoor dat je een buffer hebt voor onvoorziene kosten die hoog genoeg is. Er wordt vaak gerekend met een buffer die hoog genoeg is om je vaste lasten gedurende 3 tot 6 maanden te dekken.

Geld dat je niet kunt missen kun je beter op een spaarrekening zetten. Kies voor een vrij opneembare spaarrekening als je op elk gewenst moment bij je geld wil kunnen en overweeg bijvoorbeeld een spaardeposito als je je geld iets langer kunt missen (dat kan al vanaf 1 maand) tegen een hogere rente.

Bij beleggen gaat het niet alleen om vooruitzichten en gemiddelden. Ook het psychologische aspect speelt een belangrijke rol. Breek je in zweet uit bij het idee dat 10%, of zelfs meer, van je geld binnen een week verdwijnt? Dan past een offensief risicoprofiel misschien niet zo goed bij jou. Heb je daar geen moeite mee? Dan kun je mogelijk voor een offensiever profiel kiezen.

Bij ieder risicoprofiel past een andere beleggingshorizon. Zeer offensief beleggen op de korte termijn kun je vergelijken met gokken. Zeer defensief beleggen op de zeer lange termijn levert doorgaans te weinig rendement op.

Hoe langer je belegt, hoe meer je het risico kunt spreiden. Ervaringen uit het verleden laten zien dat markten zich na een flinke crash meestal weer herstellen. Dit kan wel erg lang duren en is natuurlijk nooit helemaal zeker.

Als je een horizon van 10 tot 20 jaar aanhoudt, dan loop je een lager risico met een redelijk offensief profiel. Als je slechts 3 jaar wilt beleggen, kan veel geld verloren gaan. De markten hebben zich dan mogelijk nog niet hersteld. Over het algemeen geldt dat defensieve profielen verstandiger zijn voor een korte beleggingshorizon.

In de tabel hieronder vind je de verschillende profielen. Samen met de passende risico’s die je wilt en kunt lopen en de beleggingshorizon. Let wel: dit zijn aanbevelingen gebaseerd op waarschijnlijkheden.