Co to jest debet na koncie?
Strona główna > Poradnik oszczędzania > Co to jest debet na koncie?
Debet na koncie jest dostępny wraz z rachunkiem osobistym. Najczęściej można wnioskować o niego zarówno w oddziale banku, jak i online – przez aplikację mobilną lub system bankowości internetowej.
Limit debetowy nie jest tym samym co limit kredytowy. Główne różnice dotyczą maksymalnej kwoty przyznanych środków, okresu spłaty, wysokości oprocentowania i procedur badania zdolności kredytowej.
Za niespłacony debet grozi szereg negatywnych konsekwencji. Bank może m.in. naliczyć karne odsetki i dodatkowe opłaty, wypowiedzieć umowę, przesłać informację o zadłużeniu do Biura Informacji Kredytowej czy rozpocząć proces windykacyjny.
Posiadacze kont osobistych mogą korzystać nie tylko z własnych środków, lecz także tych przyznanych dodatkowo przez bank. Pozwalają na to m.in. limit debetowy, karta kredytowa i kredyt odnawialny. Są to różne produkty finansowe.
Sprawdźmy, co to jest debet na koncie i czym różni się od podobnych produktów bankowych. Przyjrzyjmy się kwestii jego uzyskania, działania, spłaty oraz naliczanych opłat. Poszukajmy także alternatywnych rozwiązań, które mogą ograniczyć potrzebę korzystania z limitu debetowego.
Debet – co to jest i czy wymaga konta osobistego?
Debet (inaczej limit w koncie lub limit debetowy) to forma krótkoterminowego finansowania. Pozwala korzystać z dodatkowych środków ponad te, które faktycznie posiadamy na rachunku bankowym. Mamy wtedy do czynienia z sytuacją, gdy saldo konta staje się ujemne.
Limit debetowy jest dostępny dla klientów banku, którzy posiadają w nim rachunek osobisty, dobrą historię kredytową i regularne wpływy, np. wynagrodzenia. O debet można najczęściej wnioskować w placówce bankowej, telefonicznie, w serwisie bankowości online lub przez aplikację mobilną.
Jak działa debet na koncie bankowym?
Z debetu możemy zacząć korzystać dopiero wtedy, gdy na koncie nie ma już wystarczających środków na wykonanie przelewu, dokonanie płatności kartą czy wypłatę pieniędzy z bankomatu. Bank nie odrzuci wtedy transakcji, lecz ustanowi ujemne saldo, czyli debet. Udostępni w ten sposób dodatkowe pieniądze do ustalonego limitu – zwykle kilku tysięcy złotych. Jest to maksymalna kwota debetu, czyli możliwej do wykorzystania nadwyżki obciążającej bieżący rachunek.
Jeśli przykładowo chcemy opłacić zakupy na kwotę 500 zł, a mamy tylko 200 zł, wtedy na koncie brakuje środków potrzebnych w celu zrealizowanie płatności. Bank ją wtedy zaakceptuje, lecz dopisze saldo -300 zł. Debet może się przydać zwłaszcza wtedy, gdy potrzebujemy pieniędzy na nieprzewidziane wydatki lub chcemy mieć dostęp do gotówki wcześniej niż w dniu wypłaty wynagrodzenia.
Jak wygląda spłata debetu?
Spłata debetu następuje automatycznie, kiedy na rachunek wpływają nowe środki – np. wpłata w bankomacie, wynagrodzenie od pracodawcy, zysk z lokaty, emerytura czy należne świadczenie socjalne. Wszelkie wpływy w pierwszej kolejności przeznaczane są właśnie na pokrycie debetu. Kiedy bieżące saldo stanie się zerowe lub dodatnie, wtedy limit na koncie się odnawia. Można wtedy ponownie korzystać z niego do pełnej kwoty limitu.
Nie musimy jednak korzystać z pełnej kwoty przyznanego limitu. Możemy wykorzystać tylko część debetu – w zależności od indywidualnych potrzeb.
Debet a saldo ujemne – czym się różnią?
Limit debetowy a saldo ujemne nie zawsze są tym samym. Debet to produkt bankowy, o który klient świadomie zawnioskował i wyraził zgodę na jego warunki. Ujemne saldo natomiast może wystąpić również wtedy, gdy bank pobierze z rachunku należne opłaty (np. za prowadzenie konta czy kartę), których wysokość przekracza dostępne środki. Klient powinien wtedy pamiętać o jak najszybszym uregulowaniu należności, aby uniknąć karnych odsetek i innych negatywnych konsekwencji.
Ile wynosi limit odnawialny i od czego zależy jego wysokość?
Maksymalna wysokość debetu jest różna w zależności od banku, lecz najczęściej wynosi kilka tysięcy złotych. Kwota ustalonego limitu zależy głównie od zdolności kredytowej klienta, a także rodzaju konta.
Debet a tradycyjny kredyt w banku
Zarówno debet, jak i kredyt gotówkowy pozwalają otrzymać z banku środki na dowolny cel. W obu przypadkach ich uzyskanie wiąże się z naliczaniem oprocentowania. Główna różnica polega na tym, że po przyznaniu kredytu pieniądze wpływają od razu na konto w pełnej wysokości. Debet natomiast powstaje dopiero wtedy, gdy wydamy środki ponad dostępne saldo.
W przypadku tradycyjnych kredytów klient spłaca zobowiązanie w ratach – zgodnie z ustalonym harmonogramem. Bank regularnie pobiera je z bieżącego rachunku klienta. Inaczej jest w przypadku debetu, gdyż jego spłata następuje automatycznie po zaksięgowaniu wpłat na rachunku. Maksymalna kwota kredytu może być przy tym znacznie większa w porównaniu do debetu na koncie – wynosi nawet kilkaset tysięcy złotych.
Kredyt bankowy różni się także od debetu pod względem wymaganych procedur. Banki zwykle szczegółowo badają zdolność kredytową kredytobiorców – sprawdzają dane w bazach dłużników, wymagają stałych dochodów (np. w ramach umowy o pracę), a także mogą oczekiwać dokumentów takich jak zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach od pracodawcy czy rocznej deklaracji podatkowej. Debet najczęściej wymaga natomiast jedynie złożenia wniosku – bank sprawdza dane w BIK i ustala limit na podstawie wysokości wpływów na konto bankowe.
Czym różni się limit debetu od kredytu odnawialnego?
Debet i kredyt odnawialny (znany też jako limit kredytowy lub linia kredytowa) to często mylone pojęcia. Wynika to z tego, że łączy je wiele wspólnych cech – w tym:
- możliwość otrzymania od banku dodatkowych środków finansowych na konto osobiste,
- odnawialność,
- swoboda wydatkowania środków,
- łatwa i szybka dostępność.
Istotna różnica wiąże się z okresem spłaty – w przypadku kredytu odnawialnego wynosi ona najczęściej jeden rok (z opcją przedłużenia), natomiast debet trzeba zwykle spłacić w terminie jednego miesiąca. Limit kredytowy pozwala także wnioskować o wyższą maksymalną kwotę w porównaniu do debetu.
W przypadku linii kredytowej środki dopisywane są od razu do rachunku, a nie dopiero po wykorzystaniu dostępnych środków. Klient wydaje najpierw własne pieniądze, a w następnej kolejności środki pożyczone od banku. Każdy wpływ na konto osobiste służy w pierwszej kolejności do spłaty wykorzystanej części limitu. Jednocześnie odnawia linię kredytową – do wysokości przyznanego limitu. Kredytobiorca płaci jedynie odsetki naliczane od wykorzystanej kwoty.
Limit debetowy a karta kredytowa – różnice
Karty kredytowe są objęte stosunkowo długim (zwykle kilkadziesiąt dni) okresem bezodsetkowym. Oznacza to, że klient może uniknąć dodatkowych opłat, jeśli w tym czasie spłaci swoje zobowiązanie. Taki produkt wymaga jednak spłaty określonej kwoty minimalnej każdego miesiąca, podczas gdy w ramach limitu debetowego można wykorzystać dowolną kwotę limitu. Za korzystaniem z karty kredytowej mogą przemawiać powiązane z nią rabaty, programy lojalnościowe czy zwrot części środków za zakupy.
Jakie są koszty debetu na rachunku płatniczym?
Limit debetowy jest płatnym produktem bankowym. Oznacza to, że bank pobiera opłaty, zgodnie z tabelą opłat i prowizji. Przede wszystkim nalicza odsetki od kwoty wykorzystanego limitu – najczęściej raz w miesiącu. Ich wysokość zwykle jest wyższa niż w przypadku kredytu odnawialnego (najczęściej oprocentowanie wynosi kilkadziesiąt procent w skali roku). Niektóre banki oferują kilkudniowy okres bezodsetkowy.
Bank może także naliczać dodatkowe opłaty – m.in. za przyznanie i obsługę debetu czy zwiększenie ustalonej kwoty limitu.
Czym grozi niespłacony debet na rachunku bankowym?
Klient powinien spłacić debet w terminie, aby uniknąć negatywnych konsekwencji. Mogą do nich należeć m.in.:
- natychmiastowe wypowiedzenie umowy debetu z bankiem i zamknięcie konta klienta,
- przekazanie informacji o niespłaconym zobowiązaniu do BIK – skutkuje to obniżeniem zdolności kredytowej,
- naliczenie karnych odsetek od kwoty zadłużenia,
- rozpoczęcie procesu windykacyjnego i obciążenie dłużnika kosztami postępowania.
Co zamiast debetu na koncie?
Jeśli potrzebujemy dodatkowych środków na koncie osobistym, możemy także skorzystać z innych opcji niż debet na koncie. Dobrym rozwiązaniem może być sprzedaż aktywów – np. używanych przedmiotów, których już nie potrzebujemy. Unikamy wtedy konieczności zaciągania długu i płacenia odsetek. Nieoprocentowana może być także pożyczka od bliskich osób – należy jednak pamiętać, że powyżej określonego limitu może ona podlegać obowiązkowi podatkowemu.
Warto także na bieżąco planować budżet domowy i dzięki oszczędzaniu pieniędzy budować poduszkę finansową na wypadek niespodziewanych wydatków. Środki najlepiej odkładać na oprocentowanych depozytach bankowych – lokatach lub kontach oszczędnościowych, np. w Raisin. Można wtedy zarabiać dzięki odsetkom i chronić (przynajmniej częściowo) kapitał przed inflacją.