ESG – co to znaczy w kontekście produktów oszczędnościowych?

ESG staje się nieodłącznym kryterium oceny przedsiębiorstw w dobie rosnących wymogów środowiskowych i społecznych. Raportowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju to nie tylko wymóg prawny, ale także szansa na budowanie przewagi konkurencyjnej. Co w praktyce oznacza raportowanie w zakresie zrównoważonego rozwoju? Kto zgodnie z zapisami dyrektywy CSRD jest zobowiązany do takiego raportowania?

ESG to skrót od ang. Environmental, Social, Governance. Co się za nim kryje? Zestaw kryteriów oceniających, jak firmy i organizacje zarządzają tematami związanymi ze środowiskiem, społeczną odpowiedzialnością oraz ładem korporacyjnym.

ESG od kilku już lat zyskuje na znaczeniu, zwłaszcza w kontekście inwestycji oraz zrównoważonego rozwoju, ponieważ pomaga identyfikować spółki odpowiadające na wyzwania współczesnego świata, jednocześnie minimalizując ryzyko i promując odpowiedzialne praktyki biznesowe.

Trzy kryteria ESG

• Obszar środowiskowy - dotyczy odpowiedzialności firmy względem środowiska naturalnego. Obejmuje działania takie jak: ograniczanie emisji gazów cieplarnianych, walka ze zmianami klimatu, efektywne gospodarowanie zasobami (np. wodą i energią), wdrażanie gospodarki obiegu zamkniętego oraz ochronę środowiska i bioróżnorodności.
• Aspekt społeczny - skupia się na relacjach firmy z ludźmi – zarówno pracownikami, jak i lokalną społecznością. Ważne są tu prawa pracownicze, warunki pracy i bezpieczeństwo, różnorodność i inkluzja, społeczna odpowiedzialność biznesu, a także transparentność i etyka łańcucha dostaw.
• Ład korporacyjny - odnosi się do sposobu zarządzania firmą, struktury zarządu, przejrzystości działań, mechanizmów kontroli oraz ochrony praw akcjonariuszy. Ważne jest też przeciwdziałanie korupcji i zapewnienie etycznego prowadzenia biznesu.

ESG a zrównoważony rozwój

ESG jest z kolei narzędziem pomagającym w praktycznym wdrażaniu zasad zrównoważonego rozwoju w firmach i organizacjach. Wskaźniki ESG pokazują, jak przedsiębiorstwo realizuje cele ekologiczne, społeczne i etyczne w codziennej działalności. Można więc powiedzieć, że ESG jest sposobem mierzenia i oceny postępów w obszarze zrównoważonego rozwoju.

Zrównoważony rozwój to sposób działania, który ma na celu pogodzenie wzrostu gospodarczego z troską o środowisko i dobro ludzi. Chodzi o to, by rozwijać się tak, aby nie wyczerpywać zasobów naturalnych, dbać o sprawiedliwość społeczną i zapewnić dobre warunki życia także przyszłym pokoleniom.

Wskaźniki ESG to zestaw mierników, które pozwalają ocenić, jak firma zarządza i wpływa na trzy kluczowe obszary: środowisko, społeczeństwo oraz ład korporacyjny. Wskaźniki te pomagają inwestorom rzetelnie oceniać firmy pod kątem:

• odpowiedzialności środowiskowej,

• działań społecznych,

• przejrzystości i etyki zarządzania.

Dzięki nim można podejmować świadome decyzje inwestycyjne, uwzględniające długoterminową stabilność i wiarygodność biznesu.

Przykładowe wskaźniki ESG w każdym obszarze:

• Środowiskowe:

  • Ślad węglowy (emisje gazów cieplarnianych),

  • Zużycie energii i zasobów wodnych,

  • Ilość i sposób gospodarowania odpadami,

  • Poziom zanieczyszczenia i hałasu,

  • Zarządzanie emisjami i cele redukcyjne.

• Społeczne:

  • Satysfakcja i bezpieczeństwo pracowników (np. liczba wypadków, chorób zawodowych),

  • Inwestycje w rozwój pracowników i społeczności lokalnych,

  • Równość płac i obecność antydyskryminacyjnych praktyk,

  • Rotacja i awanse w organizacji.

Przeczytaj więcej na temat gender pay gap.

• Ład korporacyjny:

  • Struktura zarządu i transparentność działań,

  • Polityka przeciwdziałania korupcji,

  • Dostępność kanałów zgłaszania nieprawidłowości,

  • Etyka biznesu i zarządzanie ryzykiem.

W zakresie ESG kluczowe znaczenie mają regulacje Unii Europejskiej, które mają zapewnić spójność, porównywalność i przejrzystość raportowania niefinansowego wśród firm działających na europejskim rynku.

• CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive) – to główna dyrektywa UE w obszarze zrównoważonego rozwoju. Nakłada na przedsiębiorstwa obowiązek ujawniania informacji o wpływie działalności na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny.

• ESRS (ang. European Sustainability Reporting Standards) – to zestaw europejskich standardów raportowania, które określają, jakie dokładnie dane i w jakiej formie należy ujawniać w raportach ESG.

• SFDR (ang. Sustainable Finance Disclosure Regulation) – zobowiązuje instytucje finansowe do ujawniania, jak uwzględniają czynniki ESG w decyzjach inwestycyjnych.

• Taksonomia UE – definiuje, jakie działania gospodarcze mogą być uznane za zrównoważone środowiskowo. Pomaga firmom i inwestorom ocenić, które inwestycje wspierają cele klimatyczne i środowiskowe, co zwiększa przejrzystość rynku zrównoważonego finansowania.

Co zawiera raport ESG?

Raport ESG przedstawia w przejrzysty sposób, jak firma:

• wpływa na środowisko naturalne (emisje, zużycie zasobów, cele klimatyczne),

• dba o swoich pracowników, klientów i społeczność,

• zarządza organizacją i ryzykiem, stosując zasady etyki i przejrzystości.

Raport zawiera zarówno dane ilościowe (np. zużycie energii, liczba wypadków w pracy), jak i jakościowe (np. strategie, polityki, cele i działania).

Kogo dotyczy obowiązek raportowania ESG?

Obowiązek raportowania zgodnie z CSRD i ESRS wprowadzany jest zgodnie z trzystopniowym harmonogramem. Obejmuje on:

1. Duże spółki giełdowe – raportują już od 2025 roku (za 2024 rok).

2. Duże przedsiębiorstwa nienotowane na giełdzie, które spełniają co najmniej dwa z trzech kryteriów od roku 2028 (za 2027 rok):

   • zatrudnienie powyżej 250 pracowników,

   • przychody powyżej 40 mln euro,

   • suma bilansowa powyżej 20 mln euro.

3. Małe i średnie przedsiębiorstwa – od roku 2029 (za 2028 rok).

W przyszłości obowiązek raportowania może objąć również inne podmioty uczestniczące w łańcuchach dostaw dużych firm, nawet jeśli same formalnie nie są objęte dyrektywą.

ESG zyskuje na znaczeniu w produktach oszczędnościowych przede wszystkim ze względu na:

• Rosnące wymogi regulacyjne i transparentność: obowiązek raportowania ESG z czasem rozszerzy się na więcej podmiotów, w tym średnie przedsiębiorstwa notowane i grupy kapitałowe. Rzetelne raporty ESG umożliwiają inwestorom i instytucjom finansowym ocenę ryzyka oraz potencjału przedsiębiorstw w kontekście zrównoważonego rozwoju, co zwiększa pewność i bezpieczeństwo decyzji inwestycyjnych.

• Wzrost świadomości inwestorów i konsumentów: inwestorzy coraz częściej wybierają produkty oszczędnościowe uwzględniające kryteria ESG, postrzegając je jako sposób ograniczenia ryzyka i osiągnięcia przewagi konkurencyjnej. Jednocześnie konsumenci kierują się wartościami i etyką przedsiębiorstw, co zwiększa presję na firmy, aby działały odpowiedzialnie.

• Korzyści biznesowe i długoterminowa stabilność: Badania sugerują, że firmy wdrażające zasady ESG mogą osiągać stabilniejsze wyniki finansowe i budować większe zaufanie inwestorów – choć zależy to od wielu czynników rynkowych. Wdrażanie zrównoważonych praktyk sprzyja innowacjom, poprawia efektywność kosztową oraz wspiera zarządzanie ryzykiem, co przekłada się na stabilność biznesu i atrakcyjność oferowanych produktów oszczędnościowych.

• Integracja ESG z łańcuchem wartości: coraz więcej firm stosuje zasady ESG również w relacjach z dostawcami i partnerami biznesowymi. Dzięki temu ograniczane są ryzyka reputacyjne, a odpowiedzialność społeczna i środowiskowa jest uwzględniana na każdym etapie działalności.
• Skala rynku i trendy globalne: według szacunków PolSIF z 2025 roku aktywa zarządzane według kryteriów ESG mogą stanowić nawet połowę rynku inwestycyjnego w Europie. Pokazuje to rosnącą skalę zainteresowania zrównoważonymi inwestycjami i utrwalający się trend przechodzenia na produkty odpowiedzialne społecznie i środowiskowo.

Aby ocenić, czy oferta oszczędnościowa spełnia standardy ESG:

• Sprawdź, czy instytucja finansowa publikuje raport ESG lub informacje niefinansowe (np. zgodnie z CSRD).

• Poszukaj wskaźników środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego w opisach oferty lub na stronie banku.

• Zwróć uwagę, czy bank uwzględnia kryteria ESG w swojej polityce inwestycyjnej.

• W przypadku wątpliwości – skorzystaj z porównywarek ESG lub zapytaj bezpośrednio instytucję oferującą produkt.

Zastosowanie kryteriów ESG w ocenie instytucji finansowych może wspierać bardziej świadome decyzje oszczędzających. Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie produkty oszczędnościowe oferowane przez Raisin posiadają klasyfikację ESG. Przed wyborem zapoznaj się z informacjami dostępnymi na stronie produktu.

Źródła:

https://www.ey.com/pl_pl/insights/climate-change-sustainability-services/esg-w-pigulce-na-czym-polega-spoleczna-odpowiedzialnosc-biznesu#4 [dostęp 10.11.2025]

https://www.parp.gov.pl/component/site/site/esg-zrownowazony-rozwoj [dostęp 10.11.2025]

https://www.gov.pl/web/finanse/raportowanie-esg-odroczone-o-dwa-lata2 [dostęp 10.11.2025]

https://www.polsif.org/aktualnosci/raport-polsif-zrownowazone-inwestycje-w-polsce-2025 [dostęp 10.11.2025]