Ile wynoszą średnie oszczędności Polaków? Dane i statystyki

Strona główna > Poradnik oszczędzania > Średnie oszczędności i wynagrodzenie w Polsce

Oszczędzanie pieniędzy to kluczowy element efektywnego zarządzania finansami osobistymi i budowania stabilnej przyszłości. Zdecydowana większość Polaków zdaje sobie sprawę, jak ważne jest gromadzenie środków na tzw. czarną godzinę i inne cele jednak nie każdy wie, jak zacząć i robić to dobrze.

Sprawdźmy, jak oszczędzają Polacy i co wpływa na ich decyzje finansowe. W jaki sposób przechowują swoje oszczędności i jak różne czynniki demograficzne wpływają na ich skłonność do oszczędzania. Wyniki badań mogą zaskoczyć.

Oszczędności Polaków z roku na rok rosną, ale wciąż pozostają na poziomie, który nie zapewnia pełnego bezpieczeństwa finansowego w przypadku nagłych sytuacji czy utraty pracy. 

Co na ten temat mówią badania?

• Z badania przeprowadzonego przez Polski Fundusz Rozwoju (październik 2024) wynika, że Polacy przechowują na depozytach bankowych niespełna 900 mln zł – jest to najwyższy poziom w historii danych gromadzonych przez PFR.

• Według opracowania „Barometr oszczędności 2023” przeprowadzonego na zlecenie Krajowego Rejestru Długów, aż 78% Polaków oszczędza pieniądze. Na zbliżony odsetek oszczędzających (82%) wskazuje raport „Postawy Polaków wobec oszczędzania” z badań Instytutu Finansów. Spora część badanych (22%) odpowiada także, że nie odłożyła żadnych pieniędzy.

• Jak wynika z Barometru Providenta prawie połowa badanych (48%) Polaków z wyprzedzeniem planuje większe wydatki na 2025 r. Jest to nieznacznie mniej niż w ubiegłym roku, kiedy odsetek ten wyniósł 52%. Niemal 51% Polaków zamierza częściej oszczędzać w 2025 r.

Wyniki analizy „Postawy Polaków wobec oszczędzania 2024” określają także kwoty, jakie gospodarstwa domowe w Polsce są w stanie odkładać każdego miesiąca. Choć średnia wartość oszczędności rośnie, to polskie rodziny najczęściej oszczędzają niewielkie sumy – do 1000 zł. Między 1000 a 5000 zł miesięcznie odkłada co trzecie gospodarstwo domowe w Polsce.

Skłonność Polaków do oszczędzania w dużym stopniu zależy od wysokości osiąganego wynagrodzenia. Gospodarstwa domowe zarabiające od 2 500 zł do 5 000 zł są w stanie odkładać co miesiąc nieco ponad 17% swoich dochodów netto. Najbardziej majętne rodziny (dochód od 15 000 do 20 000 zł) oszczędzają natomiast przeszło 22%.

Zgodnie z raportem „Postawy Polaków wobec oszczędzania 2024”, przeciętny Polak najczęściej gromadzi oszczędności na nieprzewidziane wydatki (60%), wyjazdy wakacyjne (38%) oraz na zakup samochodu lub sprzętów domowych (23%). Rzadziej odkłada się pieniądze na spłatę kredytów, pożyczek i innych zobowiązań (20%), emeryturę (18%) czy zakup nieruchomości (17%).

Raport „Barometr oszczędności 2023” wskazuje zarazem, że dla niespełna połowy dorosłych mieszkańców naszego kraju odłożone pieniądze są zabezpieczeniem w obliczu inflacji.

Według aktualnego Barometru Providenta jako najpopularniejszy wydatek uwzględniany w budżetach na rok 2025 co trzeci badany wskazał codzienne wydatki: rachunki i zakupy, a nie jak w 2024 wyjazdy wakacyjne. Na drugim miejscu uplasował się remont mieszkania lub domu, który wymieniło 30% ankietowanych. Co ciekawe wyjazdy wakacyjne, wskazane przez niecałe 30% osób, znalazły się na trzecim miejscu zestawienia.

Przeczytaj artykuł o tym, jakie są najpopularniejsze cele oszczędnościowe Polaków. Warto wiedzieć, że dla tych celów popularnym rozwiązaniem są konta oszczędnościowe i lokaty terminowe.

Polacy najczęściej gromadzą pieniądze na tzw. czarną godzinę – aż 60% deklaruje, że oszczędza z myślą o nieprzewidzianych wydatkach. Wakacje i zakup sprzętu to kolejne popularne cele, natomiast długoterminowe oszczędzanie na emeryturę wciąż jest mniej powszechne.

Kluczowe czynniki wpływające na skłonność Polaków do oszczędzania to:

• Wiek – osoby młode i w średnim wieku (30-59 lat) są bardziej skłonne do systematycznego gromadzenia oszczędności, podczas gdy osoby powyżej 60. roku życia oszczędzają mniej. Na tym etapie życia ich oszczędności często są już wystarczająco duże, a podstawowe potrzeby zaspokojone.

• Wykształcenie – osoby z wykształceniem wyższym częściej zarządzają swoimi oszczędnościami świadomie i inwestują, lokując kapitał w fundusze inwestycyjne czy akcje (instrumenty wysokiego ryzyka).

• Poziom dochodów i wynagrodzenia – wyższe wynagrodzenie przekłada się co do zasady na wyższe kwoty oszczędności i bardziej efektywne planowanie finansowe.

• Poziom wiedzy finansowej – brak wiedzy o możliwościach inwestowania aktywów oraz ograniczona wiedza o mechanizmach oszczędzania ograniczają skłonność do gromadzenia kapitału na przyszłość.

• Czynniki ekonomiczne – wysoka inflacja, wzrost cen i ryzyko utraty pracy skłaniają więcej osób do oszczędzania na „czarną godzinę” oraz do szukania form oszczędzania o niskim ryzyku kapitałowym.

• Nawyki i kultura finansowa – podejście do oszczędzania kształtowane jest również przez tradycje rodzinne, doświadczenia oraz społeczne postrzeganie bezpieczeństwa finansowego.

Zrozumienie tych czynników jest kluczowe do budowania efektywnych strategii oszczędzania i inwestowania dla różnorodnych grup społecznych.

Jakie oszczędności mają Polacy, gdy weźmiemy pod uwagę wiek? Z badania Instytutu Finansów wynika, że największe oszczędności gromadzą mężczyźni w wieku 30-59 lat. Najmniejszą skłonność do oszczędzania wykazują natomiast osoby powyżej 60. roku życia.

Wraz z wiekiem maleje także gotowość do odkładania pieniędzy na cele takie jak nieprzewidziane wydatki, wyjazdy wakacyjne czy zakup nieruchomości. Natomiast oszczędzanie na emeryturę najczęściej deklarują osoby w wieku 45-59 lat, a na spłatę zobowiązań – badani w grupie 30-44 lat.

Widać wyraźne zależności między wiekiem a sposobami lokowania oszczędności Polaków, co wpływa na strategię budowania kapitału inwestycyjnego i bezpieczeństwa finansowego w różnych okresach życia.

Na podstawie statystyk przedstawionych w Barometrze Providenta nasuwa się kilka wniosków odnośnie do postaw Polaków w zakresie planowanych oszczędności.

• Planowanie budżetu 2025: niemal połowa Polaków już dziś myśli o największych wydatkach przyszłego roku. Wśród osób z grupy wiekowej 25–34 lata robi to aż 60%.

• Różnice pokoleniowe: w grupie 18–24 lata co trzecia osoba spodziewa się kosztów związanych z zakupem samochodu. Natomiast osoby 54–64 lata częściej planują remont domu/mieszkania.

• Ponad połowa badanych deklaruje, że w 2025 r. będzie oszczędzać więcej niż w 2024 r.

• Główne cięcia wydatków:

  • jedzenie na mieście i dowóz – 42% (kobiety 39%, mężczyźni 46%),

  • codzienne zakupy (np. spożywcze) – 30%,

  • media w domu (prąd, gaz, woda, rachunki) – 29%,

  • rozrywka i kultura (w tym streaming) – 29%,

  • odzież i obuwie – 28%,

  • wyjazdy i podróże – 27%.

  • aktywność fizyczna – niemal co piąta osoba planuje zrezygnować z karnetu na siłownię lub zajęć sportowych.

Oszczędzanie to fundament bezpieczeństwa finansowego i realizacji własnych celów, takich jak budowa rezerwy finansowej czy zabezpieczenie przyszłości.

Aby skutecznie zacząć oszczędzać, możesz:

• Określić cele gromadzenia oszczędności – sprecyzuj, na co chcesz odkładać (np. wypadek niespodziewanych wydatków, wakacje, emerytura).

• Spłacić istniejące długi – zmniejszy to comiesięczne zobowiązania i pozwoli swobodniej oszczędzać.Stworzyć budżet domowy, który pozwoli kontrolować przychody i wydatki oraz wyznaczyć stałą kwotę do odłożenia.

Następnie możesz rozważyć odpowiednie formy oszczędzania i inwestowania, dopasowane do Twojej sytuacji finansowej oraz akceptowanego poziomu ryzyka:

• Depozyty bankowe – forma oszczędzania o niskim ryzyku kapitałowym, dostępne np. jako konta oszczędnościowe lub lokaty bankowe.

• Obligacje skarbowe – stabilna inwestycja emitowana przez państwo, często wykorzystywana do ochrony przed inflacją. 

• Fundusze inwestycyjne – umożliwiają lokowanie kapitału w różne aktywa. Choć potencjalnie mogą przynieść wyższe zyski, wiążą się też z większym ryzykiem niż tradycyjne produkty oszczędnościowe, takie jak lokaty.

• Akcje – inwestycje na rynku kapitałowym, potencjalnie przynoszące wysokie zyski, ale z ryzykiem utraty części kapitału.

Pamiętaj, że inwestycje na rynku kapitałowym czy kryptowaluty nie są odpowiednią opcją dla każdego – wymagają wiedzy, doświadczenia i gotowości na ryzyko. Dlatego jeśli dopiero zaczynasz, lepiej stawiać na formy oszczędzania o niskim ryzyku kapitałowym.

Aby odkładać nadwyżki finansowe, możesz założyć konto oszczędnościowe lub lokatę terminową, ponieważ możesz zwiększyć oszczędności dzięki kapitalizacji odsetek – w zależności od warunków produktów oszczędnościowych.

W Raisin otworzysz lokatę:

• 1-miesięczną, 

• 3-miesięczną, 

• 6-miesięczną 

• roczną, 

• 2-letnią,

• 3-letnią,

• 4-letnią,

• 5-letnią.

Minimalna wartość depozytu to tylko 1 zł. Wpłacone do banku pieniądze chroni system gwarantowania depozytów.  Ochrona dotyczy równowartości 100 000 euro, może być zależna od kursu walut i kraju banku. 

*Powyższe informacje mają charakter ogólny i nie stanowią porady inwestycyjnej. Decyzje finansowe podejmuj zgodnie z własną sytuacją oraz oceną.

Źródła:

Badanie „Barometr oszczędności 2023” przeprowadzone przez IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów w listopadzie 2023 r.

Badanie „Postawy Polaków wobec oszczędzania 2024” Instytutu Finansów

Comiesięczne zestawienie informacji o oszczędnościach Polaków Polskiego Funduszu Rozwoju z października 2024

Barometr Providenta, https://media-provident.pl/pr/845963/barometr-providenta-polowa-polakow-planuje-wiecej-oszczedzac-w-2025-r [dostęp 26.09.2025]